Kiến thức
Cảm biến ngọn lửa (Flame rod / Ionization) – Nguyên lý, cấu tạo & Ứng dụng
1. Giới thiệu về cảm biến ngọn lửa
Cảm biến ngọn lửa (Flame rod hay Ionization sensor) là một linh kiện quan trọng trong hệ thống bếp gas công nghiệp, lò hơi, lò đốt… Thiết bị này có nhiệm vụ phát hiện ngọn lửa trong buồng đốt nhằm đảm bảo an toàn và điều khiển tự động quá trình cấp gas.
Nếu ngọn lửa bị tắt do sự cố (gió, áp suất, thiếu nhiên liệu…), cảm biến sẽ ngay lập tức gửi tín hiệu về bộ điều khiển để ngắt gas, tránh rò rỉ gây cháy nổ.
2. Nguyên lý hoạt động của cảm biến ngọn lửa
Cảm biến sử dụng nguyên lý ion hóa ngọn lửa:
- Khi ngọn lửa xuất hiện, các ion và electron trong ngọn lửa sẽ tạo ra một dòng điện rất nhỏ (μA).
- Thanh cảm biến (flame rod) được đặt trong vùng cháy, nối với mạch kiểm soát.
- Bộ điều khiển sẽ nhận biết tín hiệu dòng điện này để xác định có ngọn lửa hay không.
- Nếu không có dòng ion hóa → coi như ngọn lửa đã tắt → tự động đóng van gas.
3. Cấu tạo của Flame rod / Ionization sensor
Một cảm biến ngọn lửa thường gồm:
- Thanh điện cực (Flame rod): làm bằng thép không gỉ chịu nhiệt, đặt trực tiếp trong vùng ngọn lửa.
- Sứ cách điện: bao bọc điện cực, chống rò rỉ điện ra vỏ kim loại.
- Dây dẫn cách nhiệt cao cấp: kết nối với bộ đánh lửa/bộ điều khiển.
- Đế lắp: giúp cố định cảm biến trên bếp hoặc lò.
4. Ứng dụng của cảm biến ngọn lửa
- Bếp Á, bếp Âu công nghiệp sử dụng đánh lửa điện tử.
- Lò hơi công nghiệp, lò gas, lò dầu.
- Hệ thống đốt trong nhà máy sản xuất.
- Thiết bị sưởi gas, lò sấy, lò nung.
5. Ưu điểm & nhược điểm
Ưu điểm
- Độ nhạy cao, nhận biết nhanh trong vài mili-giây.
- Hoạt động ổn định trong môi trường nhiệt độ cao.
- Đảm bảo an toàn tuyệt đối cho hệ thống gas.
Nhược điểm
- Bị ảnh hưởng nếu thanh điện cực bị bám muội than, dầu mỡ.
- Cần bảo dưỡng, vệ sinh định kỳ.
- Khi hỏng thường phải thay mới, khó sửa chữa.
6. Cách kiểm tra & thay thế cảm biến ngọn lửa
- Kiểm tra điện cực: xem có bị nứt sứ cách điện, cong vênh hay không.
- Vệ sinh: dùng giấy nhám mịn hoặc khăn khô lau sạch muội than.
- Đo tín hiệu: dùng đồng hồ vạn năng đo dòng μA khi có ngọn lửa.
- Thay thế: nếu cảm biến không phát hiện lửa dù đã vệ sinh, cần thay mới đúng loại, đúng kích thước.
7. FAQ – Câu hỏi thường gặp
❓ Cảm biến ngọn lửa khác gì cảm biến quang (UV/IR)?
👉 Flame rod dùng ion hóa, thích hợp cho bếp công nghiệp và lò hơi nhỏ; UV/IR phù hợp lò lớn, nhiệt độ cao.
❓ Bao lâu nên vệ sinh cảm biến một lần?
👉 Nên vệ sinh định kỳ 1–3 tháng/lần, tùy tần suất sử dụng.
❓ Khi nào cần thay cảm biến mới?
👉 Khi sứ cách điện nứt, đầu điện cực mòn gãy, hoặc đo không có tín hiệu ion dù ngọn lửa vẫn cháy.
